Abhazya Cumhuriyeti Ulusal Bankası (Abhazya Bankası)

Abhazya Cumhuriyeti’nin bankacılık sistemi 28 Şubat 1991 tarihinde Abhaz SSC Yüksek Sovyeti tarafından kabul edilen “Abhaz SSC Ulusal Bankası Hakkında” ve “Abhaz SSC Bankacılığı ve Bankaları” başlıklı yasaların  ardından bağımsız bir şekilde gelişmiştir. Abhazya Cumhuriyeti’nin bankacılık sistemi, SSCB Devlet Bankası’nın Abhaz Cumhuriyeti Bürosu temel alınarak kurulmuştur. Bahsi geçen kanunlar, Abhazya ekonomisine katkı sağlayacak bankacılık kurumlarının tespit edilmesini mümkün kıldı.

1991 yılının başında bu kanunların kabulü ile Abhaz Bankacılık sistemi, Abhaz Cumhuriyeti Bürosu aracılığıyla Devlet Bankası, Birikim Bankası (Sberbank), Promstroibank, Ziraat Bankası ve Zhilsotsbank gibi SSCB bankaları ile tanıştı. Kredi kurumlarının kurulmasına izin verilmekle beraber, işlemler SSCB mevzuatına bağlıydı. Esas olarak bütün bankacılık sistemi dikey bir yönetim şemasına dayanıyordu ve bu da bölgesel ekonomik gelişimi hesaba katmamaktaydı.

Abhazya Yüksek Konseyi tarafından Şubat 1991 tarihinde kabul edilen kanunlar özellikle bölgenin tamamında çeşitli ekonomik kolların gelişimine yönelik tüzel ve özel şahıslar tarafından kurulabilecek bölgesel seviyede bir bankacılık sisteminin kurulmasına olanak verdi. Abhazya’da savaşın başladığı tarihte (14 Ağustos 1992) bankacılık sistemi farklı alanlarda faaliyet göstermekteydi.

Abhazya’daki savaş durumu ülkenin mevcut ekonomik potansiyelini tahrip etmiş ve bunun sonucunda güçlü bir temeli olmasına rağmen bankacılık sistemi de yıkılmıştır Savaş sonrası Abhazya’da daha önce faaliyetlerini sürdüren bankalardan sadece Merkez Bankası, Gagra’daki bir banka, Gudauta’daki iki banka ile Tkuarçal’daki bir diğer banka ayakta kalmıştır. Geri kalan tüm bankalar kendilerini feshetmiş veya lağvedilmiştir.

1994 yılında Abhazya Merkez Bankası, Abhazya’nın tüm bölgelerinde verilen lisanslar çerçevesinde 13 kredi kurumunu kayıt altına almıştır,

1994 yılında Abhazya Merkez Bankası, Abhazya'nın tüm bölgelerinde verilmiş olan yetkilendirme lisansı temelinde on üç kredi kurumunu resmi olarak kayıt altınaydı. Bu bankalar bölgeler bazında şu şekildeydi: Gagra Bölgesi - “Gagra Bank”, Gudauta Bölgesi - “Gudauta Bank” ve “Ziraat Bankası”, Suhum Bölgesi - “Eşera” yerel bankası, Suhum şehri - “Suhum Bank”, “Garant Bank”, “Başnıh Bank”, “Tiko Bank” ve “Menatep Suhum” (Bank Menatep’in Şubesi), Gulrıpş Bölgesi - “Prestij”, Oçamçıra Bölgesi - “Oçamçıra Ticaret Bankası”, Gal Bölgesi - “Gal Bank”, Tkuarçal Bölgesi - “Tkuarçal Bank”. Aynı yıl içerisinde Abhazya Hükümeti Birikim Bankası’nın faaliyet göstermesine yönelik izin belgesini de onaylamıştır.

Abhazya Cumhuriyeti Ulusal Bankası, 11 Şubat 1995 tarihinde Abhazya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın kararnamesi uyarınca Abhazya Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın faaliyetler temel alınarak kurulmuştur.

Aynı yıl içerisinde Ulusal Banka, bankacılık sistemindeki nakit akışını kontrol etmenin yanı sıra bankalar arasındaki ordinolar aracılığıyla ulusal ekonomideki para akışının yoğunlaştıran Nakit Yerleşim Merkezi’ni (CSC) kurdu. 1995-1996 yıllarında Ulusal Banka üç ticari bankayı daha kayıt ederek faaliyetlerine izin vermiştir. Bu bankalar Suhum Bölgesi’ndeki “Apra Bank” ve “Invest Bank” ile Gudauta Bölgesi’ndeki “Leon Bank”tır. Böylece 1996 yılı sonunda Abhazya’daki yedisi Suhum’da olmak üzere 16 kredi kurumu faaliyet göstermekteydi. 1998 yılında ise Birikim Bankası’nın faaliyetleri resmen  başlamıştır.

Bankacılık sistemini düzenleyen “Abhazya Cumhuriyeti Ulusal Bankası (Abhazya Bankası) Hakkında” ve “Bankalar ve Bankacılık” kanunlarının 1 Ocak 1999’da  tamamlanması ile çift modlu bir bankacılık sisteminin yapısını daha özel bir hale getirerek tanımladı. Bu kanunlarda  Abhazya Ulusal Bankası’nın birinci seviyede ve kredi kurumları ikincil seviyede yer aldığı belirtilmekte, bankacılık sisteminin görev ve işlevleri tanımlanmakta, kredi kurumlarının faaliyetleri düzenlenmekte ve kredi kurumlarının Ulusal Banka tarafından belirlenmiş mecburi standartların ihlali ve diğer endikatörlerden doğan sorumlulukları açıklanmaktadır.

20 yılı aşkın bir zamanda (1991’den 2010’a kadar) Abhazya Bankası tarafından 23 kredi kurumu kayıt altına alınmıi, bunlardan 8 tanesi tasfiye edilmiştir. 1 Aralık 2011 tarihi itibariyle bankacılık sistemi Abhazya Cumhuriyeti Ulusal Bankası, Abhazya Cumhuriyeti Birikim Bankası da dahil olmak üzere 15 kredi kurumu tarafından temsil edilmektedir. Bankacılık sistemindeki geniş iletişim ağı bankacılık hizmetlerindeki gelişmeyi işaret etmekte ve bu da müşterilerin emriyle gerçekleştirilen bankacılık işlemlerinin hızlandırılmasına katkıda bulunmaktadır.